Κοινές ασθένειες γατών

Κοινές ασθένειες γατών

Οι γάτες εμβολιάζονται κατά πέντε νοσημάτων (σύνδρομο ανώτερου αναπνευστικού της γάτας, πανλευκοπενία, λοιμώδης λευχαιμία, λύσσα, λοιμώδης περιτονίτιδα)

Σύνδρομο ανώτερου αναπνευστικού της γάτας: Πρόκειται ουσιαστικά για διαφορετικούς ιούς και μικρόβια με παρόμοια κλινική εμφάνιση (βήχας, φτέρνισμα, ρινικό και οφθαλμικό έκκριμα, πυρετός, επιπεφυκίτιδα, έλκη στους κερατοειδείς χιτώνες των οφθαλμών, στη γλώσσα και στο βλεννογόνο της στοματικής κοιλότητας). Προσβάλλονται ανεμβολίαστες γάτες κάθε ηλικίας, ενώ στα νεογέννητα γατάκια μεταδίδεται η ασθένεια από τη μητέρα (εφόσον αυτή νοσεί ή είναι φορέας). Το νόσημα μεταδίδεται άμεσα από γάτα σε γάτα μέσω του ρινικού και οφθαλμικού εκκρίματος,. Μπορεί όμως να μεταδοθεί και μηχανικά μέσω των ρούχων και των υποδημάτων μας ακόμα και των χεριών μας, αν έρθουμε σε επαφή με άρρωστη γάτα και μετά με μία υγιή και ανεμβολίαστη. Κατά τον ίδιο τρόπο, το νόσημα μεταδίδεται και μέσω μολυσμένων από τους υπεύθυνους μικροοργανισμούς δοχείων τροφής-νερού, αμμοδόχων και κλουβιών, κρεβατιών κ.λ.π. Εφόσον αντιμετωπιστεί σωστά κι έγκαιρα, συνήθως η ασθένεια αυτή δεν αποβαίνει μοιραία για το ζώο, συχνά όμως αδυνατούμε να εξαλείψουμε τα συμπτώματα, έχουμε υποτροπές των συμπτωμάτων (σε διαστήματα που μπορεί να ποικίλλουν, από ημέρες μέχρι και μήνες) ή και χρόνια αναπνευστικά προβλήματα στο ζώο. Αιτία των παραπάνω είναι η αδυναμία μας να απαλλάξουμε το ζώο από τον ιό (δεν υπάρχουν ακόμη φάρμακα που σκοτώνουν τους ίδιους τους ιούς). Η θεραπευτική αγωγή περιλαμβάνει αντιβιοτικά, βλεννολυτικά φάρμακα, ειδικά κτηνιατρικά αντιπυρετικά (εάν το ζώο έχει πυρετό), αντιβιοτικά κολλύρια (αν υπάρχει πρόβλημα στους οφθαλμούς), φάρμακα δηλαδή που στοχεύουν στην αντιμετώπιση των μικροβίων που επιπλέκουν τη κατάσταση και όχι των ιών που την προκαλούν. Για τη μείωση της συχνότητας και της σοβαρότητας των υποτροπών καλό είναι η γάτα να διατηρείται σε καλή θρεπτική κατάσταση, να είναι απαλλαγμένη από ένδο- κι έξω παράσιτα, να ζει σε καθαρό περιβάλλον και να εμβολιάζεται (όταν φυσικά η γενική της κατάσταση το επιτρέπει, όχι δηλαδή κατά τη φάση της υποτροπής). Βασικοί υπεύθυνοι μικροοργανισμοί για το σύνδρομο είναι ο καλυκοϊός και ο ερπητοϊός της γάτας καθώς και η χλαμύδια. Οι γάτες εμβολιάζονται με το λεγόμενο τριπλό εμβόλιο της γάτας (καλυκοϊός, ερπητοϊός,πανλευκοπενία) ή το τετραπλό (όταν περιλαμβάνεται εμβόλιο και κατά της χλαμυδίωσης). Γάτες κάτω του έτους εμβολιάζονται δύο φορές σε διάστημα περίπου 20-30 ημερών, ενώ οι ενήλικες γάτες εμβολιάζονται μία φορά κάθε χρόνο.

Πανλευκοπενία: Ιογενής γαστρεντερίτιδα που προσβάλλει συνήθως νεαρές γάτες ή ενήλικες ανεμβολίαστες. Προκαλείται από ιό όμοιο με το παρβοϊό του σκύλου (μάλιστα ένα ανεμβολίαστο γατάκι μπορεί να μολυνθεί από κουτάβι που πάσχει από παρβοεντερίτιδα) και προκαλεί σοβαρής μορφής γαστρεντερίτιδα (εμέτους, διάρροιες υδαρούς σύστασης, ανορεξία). Ανάλογα με τη σοβαρότητα της κατάστασης και τη γενική κατάσταση της γάτας (ηλικία, θρεπτική κατάσταση κλπ) αλλά και το πόσο άμεσα ξεκινάει η θεραπευτική αγωγή (οροθεραπεία για την αντιμετώπιση της αφυδάτωσης και αντιβιοθεραπεία) καθορίζεται και η πρόγνωση (η κατάσταση είναι ανάλογη της παρβοΐωσης των κουταβιών). Τα γατάκια μολύνονται από επαφή με μολυσμένες γάτες αλλά και σκύλους (άμεση επαφή ή επαφή με τα κόπρανα ή τα εμέσματά τους) ή έμμεσα από μολυσμένα σκεύη, μέσω των ρούχων και των υποδημάτων μας κλπ. Τα γατάκια εμβολιάζονται 2 φορές κατά του ιού της πανλευκοπενίας ενώ στις ενήλικες γάτες απαιτείται επανάληψη μία φορά ετησίως.

Λοιμώδης λευχαιμία: Ιογενές χρόνιο νόσημα που αφορά αποκλειστικά τις γάτες (δεν έχει καμία σχέση με τη λευχαιμία του ανθρώπου ή του σκύλου). Εμφανίζεται συνήθως σε ενήλικες γάτες (μεταδίδεται από γάτα σε γάτα με χρήση κοινών σκευών αλλά κυρίως με το ζευγάρωμα και από δαγκώματα), μπορεί όμως να εμφανιστεί και σε γάτες πριν την ενηλικίωση, καθώς μεταδίδεται από τη μολυσμένη μητέρα στα νεογνά γατάκια με τον θηλασμό. Συνήθως τα κλινικά συμπτώματα εμφανίζονται μήνες ή και λίγα χρόνια μετά τη μόλυνση, καθώς για κάποιο διάστημα το ζώο μπορεί να είναι ασυμπτωματικός φορέας ή να έχει συμπτώματα πολύ ήπια που δεν είναι εύκολο να παρατηρηθούν από τον ιδιοκτήτη. Οι μολυσμένες γάτες μπορεί να παρουσιάζουν απώλεια βάρους, απεριποίητο τρίχωμα, μειωμένη όρεξη για φαγητό, στοματίτιδα-ουλίτιδα, νεφρική ή ηπατική βλάβη, ευαισθησία σε διάφορες λοιμώξεις (πχ του αναπνευστικού), εμέτους-διάρροιες, νευρολογικά συμπτώματα κ.ά. Το νόσημα είναι χρόνιο και θανατηφόρο για τη γάτα και δεν υπάρχει θεραπεία παρά μόνο ανακουφιστική αγωγή (συνήθως με τη χορήγηση κορτιζόνης ανά διαστήματα), η οποία επιμηκύνει σε κάποιο βαθμό τη ζωή του ζώου και βελτιώνει τη ποιότητα της ζωής του. Για τους παραπάνω λόγους οι γάτες (ιδίως αυτές που έχουν τη δυνατότητα να βγαίνουν κι εκτός σπιτιού ή έρχονται γενικά σε επαφή με άλλες γάτες) πρέπει να εμβολιάζονται μια φορά το χρόνο (στα γατάκια αρκεί ένας εμβολιασμός, δε χρειάζεται επανάληψη πριν την πάροδο ενός έτους) κατά του ιού της λοιμώδους λευχαιμίας.

Λύσσα: Ισχύουν όσα αναφέραμε στο αντίστοιχο κομμάτι που αφορά τον σκύλο.

Λοιμώδης περιτονίτιδα της γάτας: Ιογενές νόσημα της γάτας, σοβαρό και πολύ συχνά θανατηφόρο που εμφανίζεται με δύο τύπους, τον ξηρό (σπανιότερα) και τον υγρό. Μεταδίδεται πολύ εύκολα μέσω των κοπράνων και του σιέλου των μολυσμένων με τον υπεύθυνο κορωναϊό ζώων.

Ο ιός αυτός μπορεί να έχει ισχυρή ή όχι λοιμογόνο δύναμη (ανάλογα με το στέλεχος) και, σε συνδυασμό με την κατάσταση του ανοσοποιητικού συστήματος του ζώου που μολύνεται, να προκαλέσει από ήπια γαστρεντερίτιδα ή αναπνευστικό νόσημα (που συνήθως ξεπερνιούνται ακόμη και χωρίς θεραπεία) μέχρι σοβαρό γενικευμένο νόσημα (τη λοιμώδη περιτονίτιδα με τους δύο τύπους που προαναφέραμε).

Συνήθως προσβάλλονται γάτες νεαρές ενήλικες, οι οποίες συχνά προέρχονται από εκτροφεία ή σπίτια με πολλές γάτες, και παρουσιάζουν πυρετό, απώλεια βάρους, αναιμία, ίκτερο, δύσπνοια, αδυναμία, ανορεξία, νευρικά συμπτώματα κ.ά. Ανάλογα με τον τύπο του νοσήματος, η γάτα μπορεί να έχει συμπαγείς μάζες (κοκκιώματα) σε διάφορα όργανα ή συλλογή υγρού στο θώρακα ή την κοιλιά. Τα συμπτώματα είναι ανάλογα της εντόπισης των μαζών ή του υγρού (π.χ. συλλογή υγρού γύρω από τους πνεύμονες προκαλεί έντονη δύσπνοια).

Δυστυχώς θεραπεία δεν υπάρχει και το νόσημα έχει πολύ κακή πρόγνωση. Για την ανακούφιση των συμπτωμάτων χρησιμοποιούμε κορτιζόνη, αντιβιοτικά και οροθεραπεία αλλά σπάνια αυτή η αγωγή έχει αποτελέσματα.

Για τη πρόληψη του νοσήματος καλό είναι να απομονώνουμε το γατάκι από μικρό (6 εβδομάδων) σε χώρο χωρίς άλλες γάτες ή μόνο με γάτες αρνητικές για τον ιό και να εμβολιάζουμε τα αρνητικά γατάκια με το ειδικό εμβόλιο για το νόσημα, που χορηγείται με τη μορφή σταγόνων από τη μύτη. Η προστασία του εμβολίου δεν είναι πλήρης, καθώς ο ιός μπορεί εύκολα να μεταλλαχθεί, όμως πολλές γάτες επωφελούνται από τον εμβολιασμό και οποιαδήποτε προστασία από ένα τόσο σοβαρό νόσημα είναι απαραίτητη. Ο εμβολιασμός γίνεται μια φορά σε νεαρή ηλικία κι επαναλαμβάνεται μία φορά ετησίως.

Ανοσοποιητική ανεπάρκεια της γάτας (Aids της γάτας): Σημαντικό ιογενές νόσημα με παρόμοια εικόνα με τη λοιμώδη λευχαιμία, για το οποίο όμως δυστυχώς ακόμη δεν υπάρχει ασφαλές και αποτελεσματικό εμβόλιο. Ο ιός μεταδίδεται μέσω του ζευγαρώματος και των δηγμάτων μεταξύ των γατών και από τη μητέρα στα γατάκια της και αφορά αποκλειστικά και μόνο τη γάτα και άλλα αιλουροειδή (λιοντάρια κ.ά.) και όχι τον άνθρωπο. Ο ιός παρουσιάζει ομοιότητες στον τρόπο δράσης και στην κατασκευή του με τον αντίστοιχο του ανθρώπου αλλά δε μεταδίδεται σε άλλα είδη εκτός των αιλουροειδών και ουδέποτε έχει αναφερθεί κρούσμα σε άνθρωπο ακόμα κι αν αυτός είχε έρθει σε επαφή με μολυσματικό υλικό (π.χ. αίμα μολυσμένου ζώου). Τα συμπτώματα είναι σε γενικές γραμμές παρόμοια με αυτά της λοιμώδους λευχαιμίας. Όπως και στη λοιμ.λευχαιμία έτσι και στην ανοσοποιητική ανεπάρκεια δεν υπάρχει θεραπεία αλλά ακολουθείται αντίστοιχη αγωγή για βελτίωση της κατάστασης του ζώου. Δυστυχώς ακόμη δεν έχει παρασκευαστεί εμβόλιο κατά της νόσου αρκετά ασφαλές κι αποτελεσματικό ώστε να εφαρμοστεί ευρέως συνεπώς ο μόνος τρόπος πρόληψης είναι η απομόνωση και η στείρωση των μολυσμένων ζώων και η στείρωση όσων γατών κυκλοφορούν κι εκτός σπιτιού, ώστε να αποφεύγουμε τη διαδικασία του ζευγαρώματος και τις αψιμαχίες που καταλήγουν σε δήγματα και γρατζουνιές.